Entegre fren diskleri ile kompozit (iki parçalı) diskler arasındaki fark nedir?
Birincisi tek bir dökme demir parçadan oluşurken, kompozit diskler iki ayrı elemandan oluşur: bir dökme demir frenleme yüzeyi ve bir alüminyum veya çelik göbek. Bu iki bileşen çeşitli şekillerde bir araya getirilebilir:
- yüzer disklerde olduğu gibi sabitleme burçları kullanılarak
- perçinli disklerde olduğu gibi çelik pimler kullanılarak (örneğin premium BMW araçlarında)
- ortak döküm disklerde olduğu gibi döküm kullanarak.
Kompozit disklerin avantajları: daha düşük ağırlık
Dökme demir yerine alüminyum (veya çelik) bir göbek kullanılması diskin toplam ağırlığının yaklaşık %15 oranında azaltılmasını sağlar.
Bu düşüş önemsiz gibi görünse de gerçekte yakıt tüketimini, performansı ve yol tutuşunu önemli ölçüde etkiler. Bunun nedeni, diskin aracın yaysız ağırlığının bir parçası olması ve araç davranışını ciddi ölçüde etkilemesidir.
Araç ağırlıkları
Yaysız ağırlık ile yaylı ağırlık arasındaki farkı görelim:
- Tekerlekler, lastikler, frenler, göbekler, yarı akslar ve amortisörler gibi zeminden aynı uzaklıkta kalan tüm parçalar yaysız ağırlık olarak tanımlanır.
- şasi, motor, gövde ve vites kutusu gibi süspansiyon yaylarının üzerindeki tüm araç parçaları ise yaylı ağırlık olarak adlandırılır.
Yaylı ve yaysız ağırlık arasındaki oran, bir aracın davranışının tanımlanmasında temel bir parametre olup, asgari konforu garanti etmek için en az 5'e eşit olmalıdır: kompakt otomobiller genellikle 5'in biraz üzerinde bir orana sahipken, premium segment otomobiller 7 puanı bile aşabilir.
Yüksek değerler aynı zamanda daha yüksek hassasiyet ve stabilite anlamına gelir ve engebeli yüzeylerin neden olduğu etkiyi azaltır.
Performans ve azaltılmış emisyon
Tekerlekler ve fren diskleri, dönüş hareketleri nedeniyle motor gücünden çok daha fazlasını kullanan ağırlıklardır. Bu yüzden yaysız ağırlık miktarını düşürebilmek mevcut güç miktarını arttırır ve tüketimi azaltır, böylece geleceğin araçları için hayati bir hedef olan emisyonları da azaltır.
Ancak iyileşebilecek olan sadece araç performansı değildir. Fren sistemindeki performans seviyeleri de örneğin yüzer disk kullanımından faydalanır. Göbek ve frenleme yüzeyleri arasında bulunan sabitleme burçları daha yüksek sistem esnekliği sağlayarak yüksek sıcaklıkların neden olduğu olası plastik deformasyonu azaltır. Bu tip disklerde oldukça ısınan frenleme yüzeyi deforme olmadan genişleyebilir, böylece kalıcı deformasyonlar ve gerilmeler önlenir.
Genellikle daha güçlü ve spor otomobillerde kullanılan perçinli ve yüzer diskler, daha az performanslı araçlara da uygulanabilir ve böylece fren kapasitesi, performans ve araç emisyonlarında önemli iyileştirmeler sağlanabilir.