Fren diskleri, kaliperler, balatalar ve fren ana silindirleri her fren sisteminin dört temel noktasını oluşturur; ancak tüm sistemin özü sayılan ve sürücünün fren pedalı aracılığıyla uyguladığı kuvveti fren sistemine ileten fren hidroliği olmadan bunların hiçbir işe yaramaması muhtemeldir.
Fren hidroliği: özellikleri ve çeşitleri
Fren hidroliğinin temel özelliği sıkıştırılamaz olmasıdır, ancak çeşitli fren hidroliği türlerini karakterize eden iki önemli parametre daha vardır: kaynama noktaları ve viskoziteleri.
- Çoğu modern araçta DOT (Ulaştırma Bakanlığı) sistemi kullanılarak etiketlenen glikol bazlı fren hidrolikleri kullanılır. En çok kullanılan hidrolikler DOT3, DOT4, DOT5.1 olarak etiketlenmiştir: Bu etiketlerde diğer hususların yanı sıra minimum kaynama noktası ve viskozite standartlarına atıfta bulunulmaktadır;
- Ancak merkezi fren sistemi ve debriyajı olan diğer araçlarda LHM etiketli mineral yağ bazlı fren hidroliği kullanılır.
DOT ve LHM sıvıları asla birleştirilmemelidir.
Çalışma sıcaklığı ve Buhar Kilidi
Fren sistemleri ve fren hidrolikleri geniş bir sıcaklık aralığında hareket eder. Aşırı koşullar altında fren hidroliği sıcaklıkları 200°'ye kadar çıkabilir.
Çalışma sıcaklığının akışkanın kaynama noktasını aşması halinde buhar meydana gelerek akışkan içinde kabarcıklar oluşturacak ve sıkıştırılabilirliği artıracaktır; bu da sonuçta aracın frenlenmesinin daha uzun sürmesi anlamına gelmektedir. Bu durum Buhar Kilidi olarak bilinir. Bu hadise, gözenekli borular vasıtasıyla nemin dışarıdan emilmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu, sıvının etiket üzerinde yer alan orijinal kaynama noktasına ulaşmadan çok önce buhar kabarcıkları oluşturmasına neden olacaktır.
Fren sisteminin viskozitesi ve elektronik sistemleri
Fren hidroliğinin viskozitesi, bilhassa kilitlenmeyi önleyici sistemler (ABS) ve elektronik denge programları (ESP) ile donatılan modern otomobillerde fren sisteminin iyi çalışması için bir diğer önemli gerekliliktir.
Akışkanlar bu sistemlerde kontrol mekanizmalarından (genellikle çok dar geçiş yollarına sahip valfler) akar ve viskozitenin frenleme kuvvetinin hassas ve anında iletilmesine imkân verecek şekilde uygun olması önemlidir.
Dahası, iyi bir fren hidroliğinin çok şiddetli hava koşulları altında bile sistemin iyi çalışmasını sağlaması ve tepkide gecikme olmamasını sağlamak için viskozitenin hesaba katılması gerekir.
İyi bir fren hidroliğinin seçiminde diğer özellikler de dikkate alınmalıdır: Bunlar arasında fren sistemini korozyondan koruma, etkili yağlama, elastomerlerle uyumluluk ve optimum termal kararlılık yer alır.
Fren hidroliğini üretici tarafından belirtilen zaman aralıklarında kontrol ettirin ve gerektiğinde değiştirin. Fren sisteminin bakımı aracınızın güvenliğine önemli bir katkı sağlar.