Aby układ hamulcowy mógł skutecznie działać, jego elementy muszą ze sobą współpracować by generować tarcie klocka o tarczę. Kiedy jednak nie korzystamy z hamulca, klocek musi być odsunięty od tarczy na tyle, aby ruch koła był swobodny, a poszczególne elementy nie uległy uszkodzeniu na skutek nadmiernego ciepła wytwarzanego przez ewentualne niepotrzebne tarcie.
Takie ciągłe, delikatne przyleganie klocka do tarczy po pewnym czasie może doprowadzić do ich nierównomiernego zużycia, przegrzania układu i pojawienia się hałasu oraz drgań.
Aby układ hamulcowy działał prawidłowo i bezpiecznie, poszczególne elementy zacisku muszą się swobodnie poruszać. Są one wykonane z metalu i wykorzystują wytrzymałość mechaniczną oraz termiczną tego materiału. Minusem jest jednak fakt, że wraz z upływem czasu elementy te ulegają korozji.
Układ hamulcowy samochodu jest stale poddawany obciążeniom, a także czynnikom zewnętrznym takim jak zanieczyszczenia, woda, sól drogowa i brud, które tylko przyspieszają korozję. Nawet agresywne mycie za pomocą myjki wysokociśnieniowej może nieść za sobą niepożądane konsekwencje: strumień wody pod wysokim ciśnieniem może bowiem powodować przemieszczenie uszczelek w zacisku i przedostanie się wody bezpośrednio na powierzchnie ślizgowe. Ponadto alkaliczne detergenty mogą zapoczątkować zjawiska korozji i utleniania się, się co może prowadzić do powstania nieprzyjemnych pisków, a w efekcie może wystąpić konieczność rozebrania zacisku, jego wyczyszczenia oraz zabezpieczenia punktów styku przeznaczonym do tego celu smarem.
Jaki środek smarny wybrać?
Wybór odpowiedniego środka smarnego jest bardzo ważny dla zapewnienia prawidłowego działania układu. Zastosowanie nieodpowiedniego smaru może spowodować zatarcie i ciężką pracę prowadnika zacisku, a w konsekwencji przegrzanie hamulców.
Na rynku dostępnych jest wiele produktów przeznaczonych do smarowania układu hamulcowego: bardzo popularne są smary na bazie miedzi, ale żeby uniknąć utleniania galwanicznego, lepiej jest używać smarów bez dodatku miedzi.
Rodzaj używanego środka smarnego zależy również od miejsca zastosowania. Odsłonięte punkty styku, takie jak punkty podparcia na wspornikach i zaciskach, wymagają środka smarnego, który nie tylko musi być odporny na wysokie temperatury powstające podczas hamowania, lecz także musi być odporny na wypłukanie, by stale zapewniać ochronę antykorozyjną.
Prowadnice zacisku pływającego i jego sworznie wymagają natomiast innego rodzaju środka smarnego. Elementy gumowe zacisku hamulcowego (uszczelnienia, osłony przeciwpyłowe, korki, mieszki do prowadnic) są wykonane z EPDM, który jest materiałem kompatybilnym z płynami hamulcowymi DOT.
Materiał EPDM mógłby ulec uszkodzeniu w przypadku stosowania nieodpowiednich produktów, takich jak olej mineralny, nieodpowiednie smary i detergenty. Gumowe części mogłyby zostać rozpuszczone, tracąc swoją zdolność do zapewniania szczelności. Mogłoby to spowodować poważne uszkodzenia zacisku hamulcowego i w konsekwencji mieć wpływ na tarcze oraz klocki hamulcowe, na skuteczność i komfort hamowania, a także na trwałość poszczególnych komponentów.
Dlatego podczas wykonywania czynności konserwacyjnych zacisku zaleca się staranny dobór właściwego środka smarnego do poszczególnych obszarów, jak również odpowiednie przeprowadzenie wszystkich czynności związanych ze smarowaniem i kontrolą elementów.
Jak prawidłowo konserwować zacisk hamulcowy?
Prawidłowa konserwacja zacisku, wykonana przez specjalistę, obejmuje szereg czynności, które pozwalają utrzymać jego pełną wydajność. Należy:
- sprawdzić i wyczyścić sprężyny oraz wspornik zacisku. Ostrożnie wyczyścić gniazda klocków;
- odpowiednim środkiem smarnym nasmarować obszary styku między klockiem a zaciskiem;
- sprawdzić tłoki, uszczelnienia i elementy ślizgowe zacisku, aby upewnić się, że są one wolne od uszkodzeń i korozji oraz że są w stanie swobodnie się przesuwać. Zaleca się również sprawdzenie, czy nie ma wycieków;
- w zależności od konstrukcji wyczyścić i nasmarować sworznie ślizgowe zacisku specjalnym środkiem smarnym;
- użyć odpowiedniego smaru dla każdego komponentu;
- jeśli komponenty są uszkodzone, skorodowane lub wygięte, należy je wymienić na nowe, o wysokiej jakości (dowiedz się więcej o zestawie Brembo do naprawy zacisków hamulcowych).